Bid nariin ulsiin neriigee Angliar "South Mongolia" gej, Hyatadaar "Nan Menggu" gej duuddag. Uunii tuhai ontshon asuudalgui. Gehdee eniig Mongoloor yarihad negen humuus "Oevor Mongol" gej, bas negen humuus "Oemnod Mongol" gej duuddag baigaad, ene asuudal ni zarimdaa Mongolchuudiin hoorondoo muudaltsah uchir shaltgaan boldog. Odoo yarvigtai tuuhiin devsgeree neg negeneer sain uzeed sanan bodotsgooyo.
对于南蒙古的名称问题:关于汉语的“南蒙古”或是英语的“Southern Mongolia”,没有问题。但是对此有两个蒙语名称,一个是“Oevor Mongol”,别的是“Oemnod Mongol”。这名称问题时常引起蒙古人内部的纠纷,太麻烦。于是要检讨复杂的每个历史背景,而考察恰当的名称。
对于南蒙古的名称问题:关于汉语的“南蒙古”或是英语的“Southern Mongolia”,没有问题。但是对此有两个蒙语名称,一个是“Oevor Mongol”,别的是“Oemnod Mongol”。这名称问题时常引起蒙古人内部的纠纷,太麻烦。于是要检讨复杂的每个历史背景,而考察恰当的名称。
1. Chinggis Haanaar Mongoloo negduulsnees, Manjiin zahirgaa ehleh uye hurtel barag 400 jiliin hugatsaand, mash olon udaagiin dotoodiin dain samuun baisan ch gesen, gol utgaar mongol bol neg le baigaad, ter uyed "Dotood Mongol" "Gadaad Mongol" baisangui, "Oevor Mongol" "Ar Mongol" ch baisangui, "Oemnod Mongol" "Hoid Mongol" ch baisangui baisan.
1. 成吉思汗统一蒙古以后,到了开始满清支配的四百多年之间,虽然蒙古人经过几多次内战,在那里只有一个蒙古,没有内外或是南北的区别。
2. Hyatadiin Ming ulsiin uyedees hoish, Hyataduud gazar zuiin angillaar "Mo Nan (Goviin
oemno)" "Mo Bei(Goviin Hoino)" "Mo Xi(Goviin Oerno)" geh met duuddag bolson ch gesen, ene chin anhnaas "Oevor Mongol" "Ar Mongol" toi hariltsaagui ug baina. Mongoloor "oevor" gevel uuliin hevel, oemnod tal, naran gerel tusdag gazriig zaagaad, "ar" gevel uuliin nuruu, hoid tal, naran gerel tusdaggui gazriig zaadag. Odoo Mongol ulsad "Oevor Hangai aimag" "Ar Hangai aimag" baigaad, ene bol hel zuin yosoor zoev hereglesen ug baina. Govi bol uul bish uchiraas "Oevor Govi" "Ar Govi" gej duuddaggui, "Oemno Govi" "Dorno Govi" geh met zugiin ugeer duuddag. "Altain Oevor Govi" gedeg chin, Altai ni uul uchiraas baina.
2. 明代中国人为了地理学上的区分,用漠南,漠北,漠西等的词汇,但是这些区别和“Oevor Mongol”“Ar Mongol”的区别原来没有关系。蒙语“Oevor”的意思是汉语的山的阳坡而且“Ar”是山的阴坡。至今在蒙古国有“Oevor Hangai aimag(前杭爱省)”和“Ar Hangai aimag(后杭爱省)”,这就是本来正确的用法。漠南漠北的“漠”是“戈壁”的意思,戈壁不是山,所以不冠前后,冠东西南北,例如东戈壁省和南戈壁省。
3. Yoeronhii Mongoliin gazriig zuun zugees baruun zug ruu hevtej baigaa uuls bol, Ih Hyanggan davaa ba Monin uul baina. Ene hoyor uul nuruugiin hoid tal ni hataasan oendor tegsh gazar, oemnod tal ni haritsangui borootoi haruun gazar baigaad uur amisgalad yalgaatai. Anhnii "Oevor Mongol" "Ar Mongol" bol ene hoyor uulsiin oemnod tal ba hoid talaa gazar zuin yosoor yalgan angilah ug baisan. Tiim uchiraas Ih Hyanggan davaagiin hoid tald baigaa Hoelon Buiriin Bargiin aimag, Shiliin Goliin chuulganii Uzemchin aimag, Hoochidiin aimag, Monin uuliin hoid tald baigaa Ulaancav chuulganii Halhiin aimag, Muumyanggan aimag, Uradiin aimag geh met chin odoo Oevor Mongoliin ooertoo zasah ornii negen heseg gesen ch, gazar zuin yosoor yarival Ar Mongoliin negen heseg bolno.
3. 大兴安岭和阴山山脉,这两个大山脉横断整体蒙古,山脉阴坡的高原,空气非常干燥,阳坡的气候是比较多雨温暖。原来“Oevor Mongol”和“Ar Mongol”的意思是山脉南北的地理学上的区分。所以在于大兴安岭北方的呼伦贝尔的巴尔虎部,锡林郭勒盟的乌珠穆沁部,浩齐特部,在于阴山山脉北方的乌兰察布盟的喀尔喀部,茂明安部,乌拉特部等都是,虽然属于内蒙古自治区,地理学上属于“Ar Mongol”。
4. 17-ar zuunees Manjiin huch Mongol ruu orood irjee. 1624 ond Horchin aimag, 1628 ond Baarin aimag, 1629 ond Harchin aimag ba Tumed aimag, 1635 ond Tsahar aimag ba Ordos aimag Manjiin ulsad buuj oegjee. 1673 ond Tsahar aimagiin boslogo yalagdaad, Tsahar aimag shuud udirdlah gazar bolchihjee. Tuunees hoish mongol ni jasagtai "Gadaad Mongol (Wai Fan Menggu)" ba amban janggintai "Dotood Mongol (Nei Shu Menggu)" gedeg hoyor angitai boljee.
4. 17世纪前半开始起来,后金国势力介入蒙古,1624年科尔沁部,1628年巴林部,1629年喀喇沁部和土默特部,1635年察哈尔部和鄂尔多斯部,顺次投降。1673年察哈尔部叛乱站起来而被镇压,然后察哈尔部成为清廷直辖的“察哈尔八旗”。因此蒙古的政治上发生了两个区分,即蒙古人札萨克(世袭王公)统治的“外藩蒙古”和清廷任命的总管统治的“内属蒙古”之别(察哈尔,归化城土默特等是内属蒙古)。
5. 1691 ond Halhiin aimag Manjid buuj oegood, ali ert manj ulsad orson hushuugaas oendor zeregtei ooertoo zasaliin erhiig avjee. Tegch baigaad "Gadaad Mongol (Wai Fan Menggu)" dotor "Dotood Jasag" "Gadaad Jasag (Halhiin aimag)" bas hoyor angitai boljee. Tuunees hoish, "Dotood Jasag" buyu "Dotood Jasag" ba Tsahar, Hoehhotiin Tumed geh met shuud udirdluulaj baigaa hushuug hamtraj "Dotood Mongol", shineer Manj ulsad orson Halhiin aimagiig "Gadaad Mongol" gej duuddag boljee.
5. 1691年喀尔喀部归顺,获得比已从属的蒙古更高度的自治权,因此又发生了内札萨克和外札萨克的区别(内外札萨克都是外藩蒙古)。然后内札萨克和内属蒙古被叫内蒙古,外札萨克(喀尔喀部以北的诸旗)被叫外蒙古。
6. 1755 ond Zuun Gar uls moehood, Oirad aimag, Torguud aimag geh met Baruun Mongolchuud bas Manj ulsad buuj oegson uchiraas, 1689 onii Nerchinskiin Gereegeer Oros ulsad oruulsan Buriad(Hoid Mongol)iin gadna bur Mongolchuud Manj ulsad orchihjee.
6. 1755年准格尔帝国灭亡,卫拉特部,土尔扈特部等归服满清,因此布里雅特部以外的整体蒙古都入清朝旗帜下(以1689年的尼布楚条约沙俄吞并布里雅特部)。
7. 1912 ond Sinihain huvisgal bosgood, Mongolchuud ni Jevzandamba hutagtiig toevoor bolgood dayaar Mongoliig negduulej negen tusgaar togtonoson uls baiguulahaar charmaisan ch gesen, huchgui baisan uchiraas 1915 onii Hiagtiin gereegeer doengej zoevhon "Gadaad Mongol"iin ooertoo zasal le zoevshuuluulen avjee. Ene uyedees hoish "Dotood Mongol" ba "Gadaad Mongol" bol uls toeriin yosoor hoyor Mongoliig yalgan angilah utgatai ug bolchihjee.
7. 1912年辛亥革命的时候,哲布尊丹巴呼图克图的旗帜下,所有蒙古人团结起来而希望创建大蒙古国,因为没有力量,以1915年的恰克图条约被瓜分,只能维持外蒙古的自治权。以后“内蒙古”和“外蒙古”成为政治上的区别。
8. 1925 ond baiguulsan Dotood Mongoliin Ardiin Huvisgaliin Nam, Oevor Mongoliin tsar hureeg “Zostiin chuulgan, Zuu Udagiin chuulgan, Jerimiin chuulgan, Shiliin Goliin chuulgan, Ih Zuugiin chuulgan, Ulaantsaviin chuulgan bolon Tsahar aimag, Hoelon Buir, Tsetsehar, Arshaan, Ezenee, Baruun Tumed aimag” gesen.
8. 1925年创建的内蒙古人民革命党,致内蒙古王公书等宣言文件中,以“卓索图盟,昭乌达盟,哲里木盟,锡林郭勒盟,伊克昭盟,乌兰察布盟及察哈尔部,呼伦贝尔,齐齐哈尔,阿拉善,额济纳,归化城土默特”定义内蒙古的范围。
9. 1930 onuud Demchigdonrov noyonii udildlagiin dor, tusgaar togtonoh ulsaa baiguulah zavshaantai bolood, Beijingiig toevoor hiigeed uzsen duudah ner baigaad, Hyatad ulsiin dotood gedeg utgaar ch unshij chadah “Dotood Mongol” gedeg ner, Mongolchuudiin dotor durguitsuulej bolood, tuunii orond “Oevor Mongol” gej duuddag boljee.
9. 1930年代,德王领导下提高蒙古独立的机运,“内蒙古”的名称,因为它立脚北京中心观点而且可能解读“中华民国的境内”的意思,所以蒙古人民厌恶之,代用起来“Oevor Mongol”。
10. 1945 onii 9 sariin 9nd tusgaar togtonoliig tunhaglaad undsen huuliig gargasan Bugd Nairamdah Oevor Mongoliin Ard Uls bol ugaar “Nan Menggu renmin gongheguo” gej orchuulah yostoi baisan ch gesen, Hayatad hel ba ooer gadaad heluudeer “Nei Menggu renmin gongheguo (Bugd Nairamdah Dotood Mongoliin Ard Uls)” gej orchuulagddag. Bugd Nairamdah Oevor Mongoliin Ard Ulsiin undsen huuli dotor Oevor Mongoliin tsar hureeg “erteesiin Oevor Mongoliin gazar, Shiliin Gol, Tsahar, Bayan Tal, Ih Zuu, Ulaantsav, Hyangganii 4n muj, Jeholiin mongoliin hushuund, Arshaan, Ezenee, Deed Mongol, Hoeh Nuur” gejee.
10. 1945年9月9号“Oevor Mongol人民共和国”发布独立宣言和宪法,本来应该翻译之“南蒙古人民共和国”,但是现在用中文或是别的外语都通用“内蒙古人民共和国”的错译。南蒙古人民共和国的宪法,以“原来南蒙古的土地,即锡林郭勒,察哈尔,巴彦搭拉,伊克昭,乌兰察布,兴安四省,热河的蒙旗,阿拉善,额济纳,德得蒙古,呼和淖尔”定义南蒙古的范围。
11. 1947 ond “Oevor Mongoliin Ooertoo zasah zasgiin gazar” baiguulagdaj, 1949 ond “Oevor Mongoliin Ooertoo Zasah Oron” baiguulagdsan ch gesen, ted nar ugaar “Nan Menggu zizhi zhengfu” ba “Nan Menggu zizhiqu” gej orchuulagdah yostoi. Gehdee, Hyatad hel bolon ooer gadaad heluudeer “Nei Menggu zizhi zhengfu (Dotood Mongoliin Ooertoo Zasah Zasgiin Gazar)” ba “Nei Menggu zizhiqu (Dotood Mongoliin Ooertoo Zasah Oron)” gej buruu orchuulagddag baina. Mongoloor “oron” gevel uls gedeg ch utgatai uchiraas, ugaar “Nei Menggu zizhiqu” gej bish “Nan Menggu zizhi guo” gej orchuulah ni zoev baina. Magadgui Ulaanhuu nar tuhain uyed Hyatad humuust nerelhej zoriud ingej yalgaatai utgatai ugiig hereglen yalgasan yum baihaa.
11. 1947年“Oevor Mongol自治政府”成立,1949年“Oevor Mongol自治区”成立,它们的本来正确的翻译是“南蒙古自治政府”和“南蒙古自治区”。但是,用中文或是别的外语公式通用“内蒙古自治政府”及“内蒙古自治区”。更加,原来蒙语的“ooertoo zasah oron”意思“自治国”,所以逐字逐句地解释的话,应该叫“南蒙古自治国”。估计乌兰夫等当时蒙古领导人对汉人客气,故意区别对蒙古人的用语和对汉人的用语。
12. 1965 onoos, Hyatadaar “Nei Ren Dang shijian (Dotood Ardiin Namiin hereg)”, Mongoloor “Oevor Ardiin Namiin hereg” bosgoson ch, tuuhiin deer, uneheer bodit baisan chin “Dotood Mongoliin Ardiin Huvisgaliin Nam” baigaad, “Oevor Mongoliin Ardiin Huvisgaliin Nam” gedeg baiguulga ni alga.
12. 也1965年开始起来的“内人党事件”的蒙语是“Oevor Ardiin Namiin Hereg(南人党事件)”。但历史上实在的是“内蒙古人民革命党”,不是“南蒙古人民革民党”。
13. 1997 ond baiguulagdsan Oevor Mongoliin Ardiin Nam ni ugaaraa “Nan Menggu renmin dang” gej orchuulah ni zoev baisan ch gesen “Nei Menggu renmin dang(Dotood Mongoliin Ardiin Nam)”gej orchuulagddag. Oevor Mongoliin Ardiin Nam uunii tuhai, oergon medegddeg “Nei Ren Dang shijian(Dotood Ardiin Namiin hereg)”iig martuulahguin toeloo zoriud buruu orchuulaj baigaa gej tailbarlaj baina.
13. 1997年成立的“Oevor Mongol人民党”本来应该翻译说“南蒙古人民党”,但公称“内蒙古人民党”。内蒙古人民党负责人说明,为了不忘记“内人党事件”,特别对汉人不让忘记之,故意采用错译。
14. 2013 ond Mongol Uls deer alban yosoor burtgesen Oemnod Mongoliin Zaluuchuudiin Holboo bol ugaaraa “Oevor Mongoliin Zaluuchuudiin Holboo” geh tolvolgootei baisan ch gesen Mongol Ulsiin zasgiin gazar tuuniig zovshuulsengui uchiraas, argagui “Oemnod Mongoliin Zaluuchuudiin Holboo” gej hiisen. Mongol Uls Hyatad ulsiin toeloo nerelhsen yum shig baina. “Oevor Mongol” gevel zalilaj chadahgui gehdee “Oemnod Mongol” gevel, Mongol Ulsiin dotoriin oemnod taliin gazriin utgatai gej unshina geh tailbarlaj chadna.
14. 2013年在蒙古国正式登录的“南蒙古青年联盟”的蒙语是用“Oemnod Mongol”的。原来他们希望用“Oevor Mongol”,但是蒙古国政府不允许,所以不得已用“Oemnod Mongol”。估计蒙古国政府对中共客气,如果说“Oevor Mongol”不会糖撒,没有辨明的余地。如果说“Oemnod Mongol”可以说‘这个意思是蒙古国内的南部地域’。
1915 onii Hiagtiin gereegeer Mongol ni Oros ba Hyatad hoyor ulsaad tasduulaad, Oevor Mongol ni ooertoo zasah erh ashigiig aldjee. Tuunees hoish, Oevor Mongoliin Mongolchuudaa negen uls toeriin buleg tsugllaar uildeed irjee. 1930 onuudiin hoish, Mongolchuudiin hoorondoo ene uls toeriin buleg tsuglliig “Oevor Mongol” gej duuddag boljee. 1947 onoos hoish “Oevor Mongol”iig “Nei Menggu(Dotood Mongol) gej zoriud buruu orchuulah mushgiltai bolood orchin tsag hurjee. Tuuhnees uzvel “Oevor Mongol”iin hemjee, tsar huree chin, odoogiin zoevhon Oevor Mongoliin Ooertoo Zasah Orond le hyazgaarluulalgui, Tongbei 3n muj, Hebei muj, Gansu muj, Qinghai muj geh metiin negen heseg ch bagtaana. 2013 ond garguulsan Oevor Mongoliin Paris Tunhaglal dotood, odoogiin Hytad uls dotor Mongolchuud tsuglaad suudag buh gazriig bagtaad Oevor Mongol gej todorhoiloj baigaad, ugaaraa Baruun Mongol ch bas Oevor Mongoltoi hamtran negduulsen gazraar sanagddag boljee. “Oevor Mongol” gevel tusgaar togtonoson “Ar Mongol”toi yalgaatai, tuunees iluu oetgon, huchteigeer, hyatad ulsad eserguutseed irsen tsag zai, oron zaigaa hamtdaa oemchloj baigaa mongolchuudiin buleg tsuglal gej helej chadna. 80 jilees iluu udaan hugatsaand ted nariin setgeliin toevd baisan ner ug chin “Oemnod Mongol” bish, “Oevor Mongol” baisan uchiraas, uunees hoich ch “Oevor Mongol” gedeg neriig heregleed yavah yostoi baigaad, tuuniig gadaad heleer orchuulah uyed, zarchimaar “Nan Menggu(Oevor Mongol, Oemnod Mongol)” gej negduuleh yostoi. Bugd Nairamdah Oevor Mongoliin Ard Uls bol “Nan Menggu renmin gongheguo”, Oevor Mongoliin Ooertoo Zasah Oron bol “Nan Menggu zizhi guo” gej orchuulaad, olon humuust sain medhuuleh tsag hurtel dandaa zuultteigeer tailbarldag baival bolohoo.
以1915年的恰克图条约,沙俄和中国撕裂蒙古,南蒙古完全丧失自治权。然后南蒙古的蒙古人成为一个政治单位而行动起来。1930年代以后,南蒙古的蒙古人自称“Oevor Mongol”。1947年以后,发生把“Oevor Mongol”故意错译“内蒙古”的扭转,而到了今日。历史上,南蒙古的范围不限于今天所谓的“内蒙古自治区”,包含东北三省,河北省,甘肃省,青海省等的一部分。2013年发布的南蒙古巴黎宣言说‘南蒙古的定义是,她并不局限于今天所谓的“内蒙古自治区”,而是包括现今中华人民共和国境内所有蒙古人聚居的地区’,看做今天所谓的“新疆”西蒙古也跟南蒙古一体的存在。“Oevor Mongol”和已经达成独立的“Ar Mongol”是不一样的,南蒙古有一百多年抵抗的历史,那是比蒙古国的蒙古人更加浓厚深刻的历史,对中国斗争的历史。南蒙古是共有那么历史的蒙古人集体。叫“Oevor Mongol”的名称是,这一百多年之间,在南蒙古的蒙古人的认同感之核心,所以将来也应该继续使用“Oevor Mongol”,而且应该翻译“南蒙古”,“Southern Mongolia”等。要说不是“内蒙古人民共和国”,是“南蒙古人民共和国”,不是“内蒙古自治区”,是“南蒙古自治国”,然后不要骗汉人。
Та хэд минь тэсээрэй. Бид нэгдсэн Монгол улс болох ёстой.
ReplyDeleteсайн байна уу?
ReplyDelete1578 онд Ширээт Гүүш цорж хэмээх лам буюу одоогийн Хөх хотын Ширээт зуу Их зууг байгуулсан лам анхан Өөрийн Монгол Өвөрчлөнгийн номд орсон Монголчууд гэсэн утгаар Өбэр-э Монгол гэж бичжээ. Орхиц Э нь гээгдээд ямар ч утга заадаггүй үг болсон юм даа.